Psychotherapeut

De psychotherapeut is sinds 1998 een wettelijk erkend basisberoep.
De psychotherapeut richt zich op de behandeling van patiënten met complexe psychische problematiek. Veelal is dit meervoudige problematiek, een persoonlijkheidsproblematiek of een combinatie van beide. De psychotherapeut moet deskundig zijn in het interpreteren van vele bronnen van informatie om een probleemanalyse en een indicatiestelling te kunnen opstellen. Daarnaast moet de psychotherapeut in staat zijn om een therapeutische relatie op te bouwen met de patiënt en complexe behandelmethoden uit te voeren. De psychotherapeut is een zelfstandige beroepsuitoefenaar die zelf behandelingen uitvoert of hierin nauw samenwerkt met andere disciplines.

Psychotherapeuten werken in instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg maar ook dikwijls in een zelfstandige praktijk.

Vooropleiding
De universitaire masteropleiding psychologie geeft toegang tot de postmasteropleiding tot psychotherapeut. Andere universitaire masteropleidingen die toegang geven, zijn pedagogische wetenschappen, geestelijke gezondheidskunde en geneeskunde. Het masterprogramma moet daarnaast bepaalde vakken bevatten om te voldoen aan de vooropleidingseisen. Dit wordt landelijk getoetst.

Opleiding psychotherapeut
De postmasteropleiding tot psychotherapeut bestaat uit een cursorisch gedeelte en een praktijkgedeelte en wordt verzorgd door de opleidingsinstellingen die ook de opleiding tot gezondheidszorgpsycholoog aanbieden.

Jaarlijks starten ongeveer 175 mensen met de opleiding. De studielast bedraagt 1.280 uur theoretisch en praktijkonderwijs (inclusief 150 uur supervisie en 50 uur leertherapie) en 2.400 uur werkervaring. De totale studielast (3.680 uur) is ongeveer gelijk aan de studielast voor de gezondheidszorgpsycholoog (3.600 uur).

De inhoudelijke aansturing van de opleiding vindt plaats door een hoofdopleider. Er is een driejarige en een vierjarige variant. De driejarige variant is bestemd voor gezondheidszorgpsychologen die psychotherapeut willen worden. Deze groep kan vrijstelling krijgen van een gedeelte van de opleiding tot psychotherapeut. De vierjarige variant is bestemd voor alle andere deelnemers. Een deeltijdvariant is ook mogelijk.

Het onderwijs vindt plaats bij de opleidingsinstelling. De werkervaring wordt opgedaan bij een praktijkopleidingsinstelling onder verantwoordelijkheid van een praktijkopleider. Beide moeten zijn erkend door de hoofdopleider.

Er bestaan twee differentiaties in de opleiding tot psychotherapeut: de differentiatie Volwassenen & Ouderen en de differentiatie Kinderen & Jeugd.

Nederland telt ongeveer 7.000 psychotherapeuten.